انواع ماسک ایمنی

ماسک ایمنی به عنوان یکی از مهم‌ترین تجهیزات ایمنی به شمار می‌رود. در مکان‌هایی که شرایط تنفس به دلیل کمبود اکسیژن و یا آلاینده‌های سمی دچار مشکل می‌شود، استفاده از ماسک ایمنی ضروری تلقی می‌گردد.  هدف اصلی از استفاده از انواع ماسک ایمنی جلوگیری از بیمار شدن و در نتیجه بهبود وضع سلامتی و کیفیت زندگی قلمداد می‌شود. علی الخصوص این دسته از تجهیزات ایمنی در جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های تنفسی که به دلیل استنشاق مواد خطرناک در محیط کار ایجاد می‌شوند مؤثر شمرده می‌شود. از مهم‌ترین علائم این بیماری‌ها می‌توان به سرفه، تنگی نفس، احساس فشردگی در قفسه‌ی سینه و یا سختی در تنفس اشاره کرد. اما هر کدام از انواع ماسک‌ها برای موقعیتی خاص مناسب است. در این مطلب از کارخانجات تجهیزات ایمنی یونکس به معرفی انواع ماسک ایمنی و کاربردهای آن می‌پردازد.

قبل از انتخاب و خرید ماسک ایمنی حتماً می‌بایست موارد زیر را در نظر گرفت:

• آلاینده‌های مضر در محل کار از چه نوعی است؟
• میزان غلظت آلاینده‌ها چقدر است؟
• آیا کارگران در محیط کار با کمبود اکسیژن مواجه هستند؟
• میزان اکسیژن در محیط کار چقدر است؟

اساساً تجهیزات ایمنی تنفسی برای تحقق اهدافی که در ادامه آمده مورد استفاده قرار می‌گیرند:

• کاهش بیماری‌های تنفسی از طریق انتخاب و استفاده‌ی صحیح از ماسک ایمنی
• مورد هدف قرار دادن صنایع، بخش‌ها و مشاغلی که در آن‌ها ریسک ابتلا به بیماری‌های تنفسی وجود دارد
• تعیین وظایف و مسئولیت‌هایی که کارفرما در مبحث تجهیزات ایمنی در مقابل کارکنان داراست

اما گاهی قصور استفاده از ماسک ایمنی به کارفرما بازنمی‌گردد، بلکه این خود فرد است که از استفاده از آن خودداری می‌کند. مهم‌ترین دلایل اجتناب از استفاده از ماسک ایمنی را می‌توان در دو مورد مهم خلاصه کرد: کارگران فکر می‌کنند به ماسک ایمنی نیازی ندارند و یا فکر می‌کنند چون قرار است کاری کوتاه را انجام دهند نیازی به ماسک ایمنی نیست. از دیگر دلایلی که در بین کارگران به طور نسبتاً رایج دیده می‌شود می‌توان عدم توانایی در تنفس و احساس گرمای شدید به هنگام استفاده از ماسک را عنوان کرد.

اما لازم است بدانید در معرض مواد خطرناک قرار گرفتن حتی برای چند ثانیه می‌تواند باعث ابتلا به انواع بیماری‌های تنفسی شود. ذرات سمی و خطرناک گاهی ممکن است با چشم دیده نشوند. شایان ذکر است هر ساله هزاران نفر به دلیل استنشاق مواد سمی و خطرناک جان خود را از دست می‌دهند.

بسیاری از مواد خطرناک به صورت ذرات بسیار ریز گرد و غبار، دود و یا گازی که البته با چشم غیر مسلح قابل دیده شدن نیستند وجود دارند. اگر می‌خواهید این موضوع را کاملاً درک کنید به اکسیژنی فکر کنید که نفس می‌کشیم ولی آن‌را نمی‌بینیم. کارفرمایان می‌بایست تمام تلاش خود را در جهت حفظ ایمنی کارگران در مقابل مواد خطرناک انجام دهند، چرا که همانطور که ذکر شد این مواد چه به صورت آنی و چه در طولانی مدت می‌توانند باعث ایجاد بیماری شوند. به همین دلیل حتی انتخاب ماسک ایمنی از اهمیت برخوردار است چه برسد به استفاده از آن.

در عین حال اگر ماسک مناسبی انتخاب کنید می‌توانید از حس ناخوشایندی که ممکن است برخی از ماسک‌ها در پروسه‌ی تنفس ایجاد کنند جلوگیری شود. بهتر است کارگران و پرسنل دیگر هنگام انتخاب ماسک حضور داشته باشند تا بتوانند از بین ماسک‌های ایمنی متفاوت ماسک مناسب و راحتی برای خود انتخاب کنند. در نظر داشته باشید یک سایز برای تمامی افراد مناسب نیست.

گاهاً ممکن است نیاز باشد ماسک ایمنی کاملاً بر روی صورت محکم قرار بگیرد که در این حالت حضور فردی که قرار است از ماسک استفاده کند حقیقتاً الزامی است. برخی از ماسک‌ها مانند ماسک‌هایی که در برابر گرد و خاک استفاده می‌شوند می‌بایست به طور روزانه تعویض شوند. در مورد این نوع از ماسک‌های ایمنی چنانچه از ماسک‌هایی که قابلیت استفاده‌ی مجدد را دارا هستند استفاده کنید بعد از مدت کوتاهی متوجه خواهید شد که تنفس در آن‌ها بسیار سخت می‌شود. در این صورت لازم است فیلتر ماسک تعویض شود.

به طور کلی آموزش نحوه‌ی استفاده و بررسی ماسک ایمنی به کارگران بسیار مهم تلقی می‌گردد. این آموزش می‌بایست شامل زمان و نحوه‌ی تعویض ماسک نیز شود.

انواع ماسک ایمنی

به طور کلی ماسک‌ها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

ماسک تصفیه کننده‌ی هوا

ماسک‌های رساننده‌ی هوای اتمسفری

ماسک‌های تصفیه کننده‌ی هوا در حقیقت ماسک‌هایی هستند که آلاینده‌های موجود در هوایی که تنفس می‌شود را می‌گیرند. ماسک‌های تصفیه کننده‌ی هوا به چهار نوع تقسیم می‌شوند:

• ماسک‌های حذف کننده‌ی گازها و انواع بخار

ماسک‌های حذف کننده‌ی گازها و انواع بخار برای محافظت از سیستم تنفسی در برابر گازهای خاص و خطرناک مانند گاز آمونیاک و بخارهای خطرناک مانند بخار جیوه استفاده می‌شوند. این ماسک‌ها شامل انواع زیر می‌شوند:

• ماسک‌های فیلتردار شیمیایی (ماسک‌های کارتریجدار)

ماسک‌های این گروه به دو صورت نیمه صورت و ماسک تمام صورت در بازار وجود دارند. نوع تمام صورت این ماسک‌ها برای مواردی استفاده می‌شود که ماده‌ی خطرناک به غیر از اثرات مخرب بر دستگاه تنفسی برای چشم‌ها نیز خطرناک به حساب می‌آید. ماسک‌های نیم صورت و تمام صورت در دو مدل تک فیلتر و دو فیلتر ارائه می‌شوند.

• ماسک‌های گازی (ماسک‌های کانیستردار)

ماسک‌های گازی کمی بزرگ‌تر از ماسک‌های کارتریجدار هستند و البته حجم ماده‌ی جاذب در آن‌ها بیشتر از کارتریجدارها است. ماسک‌های کانیستردار دارای دریچه‌ی استنشاقی هستند.

• ماسک‌های کاغذی یا نمدی پوشش داده با زغال فعال

در محیط‌هایی که گازها، بخار و گرد و غبار به صورت توأم وجود دارد از ماسک‌های کاغذی یا نمدی پوشش داده با زغال فعال لازم است استفاده شود.

• ماسک‌های حذف کننده‌ی ذرات

این دسته از ماسک‌ها فرد را در برابر گرد و غبار و یا دودها حفاظت می‌کنند. ماسک‌های حذف کننده‌ی ذرات از مواد فیبری و الیافی برای حذف ذرات خطرناک استفاده می‌کنند. لازم است بدانید فیلتر این ماسک‌ها بر اساس استانداردهای اروپایی در سه گروه R، N و P‌ دسته بندی می‌شود.

طبقه‌ی P و R را ماسک‌هایی تشکیل می‌دهند که فیلترهایی بسیار مقاوم در برابر ذرات روغنی را دارا می‌باشند. طبقه‌ی N به ماسک‌هایی اختصاص یافته که برای استفاده از مواد خطرناک غیر روغنی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• ماسک‌های نجات

در صورتی که تنفس در هوا به صورت آنی خطرناک تلقی شود از ماسک‌های نجات استفاده می‌شود. ماسک‌های نجات اصولاً برای مناطقی که ریسک بروز مسمویت‌های تنفسی و کاهش اکسیژن وجود داشته باشد و یا در زمان‌های کوتاه مانند فرار از حریق استفاده می‌شوند.

• ماسک‌های الکتریکی تصفیه کننده‌ی هوا

ماسک‌های الکتریکی تصفیه کننده‌ی هوا از یک دمنده‌ی الکتریکی که غالباً با باطری کار می‌کند برای عبور دادن هوای آلوده بهره می‌برند. این ماسک‌ها همچنین به استنشاق هوا از ورودی ماسک کمک می‌کنند.

ماسک‌های رساننده‌ی هوا

به ماسک‌هایی گفته می‌شود که هوا را از طریق منبعی غیر از هوای اطرافشان تأمین می‌کنند. این دسته از ماسک‌های ایمنی در شرایطی مورد استفاده قرار می‌گیرند که یا تراکم اکسیژن در محل کار کمتر از ۲۱ درصد باشد و یا اینکه فیلتر مناسبی جهت حذف آلاینده در هوای محیط موجود نباشد. ماسک‌های رساننده‌ی هوا به دو نوع تقسیم می‌شوند:

• ماسک‌های کپسول سرخود

فردی که از ماسک‌های کپسول سرخود استفاده می‌کند اکسیژن مورد نیاز خود را از یک منبع تنفسی که با خود حمل می‌کند تأمین می‌نماید.

• ماسک‌های هوا رسان شیلنگی

ماسک‌های هوا رسان شیلنگی هوای مورد نیاز را از طریق کمپرسور دمنده‌ی هوا و یا یک منبع ثابت هوای فشرده و از طریق یک شیلنگ انتقال می‌دهند.

چه زمانی استفاده از ماسک ایمنی ضروری است؟

زمانی که ماده ای خطرناک و سمی در محیط وجود داشته باشد، حتی اگر کار مورد نظر زمان بسیار کوتاهی زمان می‌برد استفاده از ماسک ایمنی ضروری است. به خاطر داشته باشید برای استفاده از تمامی انواع ماسک‌ها بهتر است صورت کاملاً تراشیده باشد، چرا که در صورت وجود ریش بر روی صورت ماسک به درستی قرار نخواهد گرفت.

به خاطر داشته باشید:

ماسک می‌بایست تمیز و در بهترین حالت خود باشد

به هیچ عنوان در اماکنی که مواد خطرناک وجود دارند حتی برای صحبت کردن میز ماسک خود را بر ندارید

زمانی که از ماسک استفاده می‌کنید آن‌را در یک مکان تمیز قرار دهید.

Press released by spatena